Günümüzün hızlı ve rekabetçi çalışma ortamında sağlıklı ve destekleyici bir atmosferin sürdürülmesi çok önemlidir. Ne yazık ki, işyerinde mobbing (bir grup bireyin bir meslektaşı hedef aldığı ve ona kötü davrandığı bir tür psikolojik taciz) bazen çirkin yüzünü gösterebilir. Bu toksik davranış, mağdurun ve tüm ekibin moralinde, üretkenliğinde ve genel refahında düşüşe yol açabilir.

Peki, İşyerinde Mobbing Nedir?

İşyerinde mobbing, bir grup bireyin sürekli ve sistematik olarak bir meslektaşını olumsuz ve düşmanca davranışlarla hedef almasıyla ortaya çıkan bir psikolojik taciz biçimidir. Bu, dedikodu yapmak, dedikodu yaymak, mağduru izole etmek, işini baltalamak ve sözlü veya sözlü olmayan saldırganlığa girişmek gibi eylemleri içerebilir. Mobbingin amacı, hedef alınan kişiyi küçük düşürmek, itibarsızlaştırmak ve nihayetinde onu bulunduğu yerden veya organizasyondan uzaklaştırmaktır.  Çoğunlukla rekabet, kıskançlık veya statükoyu koruma arzusu gibi temel sorunlardan ortaya çıkar.

Hangi Davranışlar Mobbing Olduğunu Gösterir?

İşyerinde mobbing davranışları çeşitlidir ve hem açık hem de üstü kapalı olabilir. Çoğunlukla küçük, bireysel olaylar olarak başlarlar ve zamanla tırmanarak hedeflenen kişiye karşı sürekli, kolektif bir saldırganlık modeli yaratırlar. Bu davranışları tanımak, işyerinde mobbingi ele almanın ve önlemenin ilk adımıdır.

Bazı yaygın mobbing davranışları arasında, hedeflenen kişi hakkında söylenti veya dedikodu yaymak, kişinin güvenilirliğini ve itibarını zedelemeye çalışmak yer alır. Bu, onların yetkinliklerinin sorgulanmasını, performansları hakkında yanlış bilgilerin paylaşılmasını veya onları suistimalle suçlamayı içerebilir. Mobbing, mağdurun kasıtlı olarak toplantıların, takım yemeklerinin veya iş sonrası toplantıların dışında bırakıldığı sosyal dışlanma olarak da ortaya çıkabilir. Bu davranışın amacı bireyi izole etmek ve ötekileştirmek, istenmeyen ve desteklenmediğini hissettirmektir.

Sözlü ve sözsüz saldırganlık diğer yaygın mobbing davranışlarıdır. Sözlü saldırganlık, alaycı ifadeleri, küçümseyici yorumları veya toplum içinde aşağılamayı içerebilirken, sözsüz saldırganlık, göz devirmeyi, küçümseyici jestler yapmayı veya hedeflenen kişiyi kasıtlı olarak görmezden gelmeyi içerebilir. Bu eylemler mağduru küçük düşürmeyi ve düşmanca bir çalışma ortamı yaratmayı amaçlamaktadır.

Sonuç olarak, işyerinde mobbing davranışları, onları bireysel zorbalık veya çatışma olaylarından ayıran kalıcı ve sistematik doğasıyla karakterize edilir. İşverenler ve çalışanlar, bu davranışların ve bunların hem hedeflenen birey hem de işyeri üzerindeki zararlı etkilerinin farkına vararak, mobbingi ele almak ve önlemek için adımlar atabilir, daha sağlıklı ve daha kapsayıcı bir çalışma ortamını teşvik edebilir.

Mobbingin Etkileri

• Mağdur üzerindeki psikolojik ve duygusal etki: Mobbing, hedef alınan bireyde strese, kaygıya, depresyona ve hatta travma sonrası stres bozukluğuna (TSSB) yol açabilir. Sürekli taciz öz saygıyı, güveni ve öz değer duygusunu aşındırarak günlük görev ve sorumluluklarla baş etmelerini zorlaştırabilir.

• İş performansı üzerindeki etkisi: Mobbing, mağdurun işini etkili bir şekilde yerine getirme becerisini önemli ölçüde zayıflatabilir. Sürekli stres, dikkat dağınıklığı ve duygusal çalkantı, verimliliğin azalmasına, devamsızlığın artmasına ve daha yüksek hata oranlarına yol açabilir. Dahası, mobbingin son evresi olarak işten ayrılma, kurbanın kovulması, istifa etmesi veya ettirilmesi, erken emekliliğe zorlanması ya da daha büyük travmatik olaylarla sonuçlanabilir.
• Kişilerarası ilişkilere zarar: Mobbing, işyerinin hem içinde hem de dışında ilişkileri zorlayabilir. Hedeflenen kişi, daha fazla tacize uğrama korkusuyla sosyal etkileşimlerden kaçınarak içine kapanabilir ve izole edilebilir. Bu, arkadaşlıkların, destek ağlarının ve profesyonel bağlantıların kaybına yol açabilir.

• Örgüte zarar verme: Mobbing sadece hedeflenen kişiye zarar vermekle kalmaz, aynı zamanda işyerinin tamamı için olumsuz sonuçlar doğurur. Mobbing ile toksik bir çalışma ortamı, yüksek çalışan değişimine, düşük morale, düşük üretkenliğe ve yeni personelin işe alınması ve eğitilmesiyle ilgili maliyetlerin artmasına neden olabilir.

• Yasal ve mali sonuçlar: İşyerinde mobbing konusunu ele almayan işverenler, taciz, ayrımcılık veya düşmanca bir çalışma ortamı yaratma davaları da dahil olmak üzere hukuki sonuçlarla karşı karşıya kalabilir. Bu hukuki anlaşmazlıklar maliyetli olabilir ve kuruluşun itibarına zarar verebilir.

Özetle, mobbingin olumsuz etkileri geniş kapsamlıdır ve hedeflenen kişinin, meslektaşlarının ve bir bütün olarak kurumun refahı üzerinde önemli bir etkiye sahip olabilir. Sağlıklı, kapsayıcı ve üretken bir çalışma ortamı yaratmak için mobbingi ele almak ve önlemek çok önemlidir. Kuruluşunuzda mobbingin önlenmesi, sağlıklı, kapsayıcı ve üretken bir çalışma ortamının teşvik edilmesi açısından önemlidir. Destekleyici ve saygılı bir kültür oluşturmak için proaktif adımlar atmak, mobbing riskini en aza indirmeye yardımcı olabilir ve çalışanların kendilerini değerli ve güvende hissetmelerini sağlayabilir.